بخش ۱۶: سیمان آمیخته (قسمت چهارم: استانداردها)

بتن (اجزای تشکیل دهنده، ویژگی‌ها، طرح مخلوط، انواع، آزمایش‌ها)

بخش ۱۶: سیمان آمیخته (قسمت چهارم: استانداردها)

استانداردهای موجود برای سیمان آمیخته شامل استاندارد ASTM C595 و EN 197-1، و استانداردهای ایران به شماره‌های ۹۹۰ (سیمان تراس)، ۳۴۳۲ (سیمان پرتلند پوزولانی)، ۳۵۱۷ (سیمان سرباره‌ای)، ۴۲۲۰ (سیمان پرتلند آهکی)، ۱-۱۱۵۷۱ (سیمان پرتلند مرکب)، ۱۶۴۸۱ (سیمان پرتلند زئولیتی)، ۱-۱۷۵۱۸ (سیمان آمیخته)، ۱۹۰۳۷ (سیمان ویژه با گرمازایی خیلی کم) می‌باشد.

قابل ذکر است که بزودی کل استانداردهای سیمان آمیخته ایران در یک استاندارد واحد جمع می‌گردد و بقیه موارد باطل خواهد شد.

استاندارد ASTM C595 سیمان‌های آمیخته برای مصارف عمومی را به چهار دسته تقسیم کرده است:

۱) سیمان پرتلند سرباره‌ای (Type IS): تا ۹۰ درصد سرباره جایگزین کلینکر

۲) سیمان پرتلند پوزولانی (Type IP): تا ۴۰ درصد پوزولان جایگزین کلینکر

۳) سیمان پرتلند آهکی (Type IL): 5 تا ۱۵ درصد پودرسنگ آهکی جایگزین کلینکر

۴) سیمان مرکب (Type IT): شامل چهار حالت ترکیبی می‌باشد. محدودیت مقادیر سرباره، پوزولان و پودرسنگ آهکی همانند سه دسته فوق می‌باشد.

الف) دو نوع پوزولان

ب) سرباره و پوزولان

پ) پوزولان و پودرسنگ آهکی

ت) سرباره و پودرسنگ آهکی

مشخصات فیزیکی و شیمیایی سیمان‌های آمیخته در جداول زیر مشاهده می‌شود:

در این استاندارد، چمد نوع سیمان آمیخته با ویژگی‌های خاص (سیمان آمیخته هوازا، با مقاومت متوسط و زیاد در برابر حمله سولفاتی، و با گرمازایی متوسط و کم) نیز معرفی شده است که مشخصات آنها بصورت زیر می‌باشد:

مشخصات پوزولان و سرباره مصرفی نیز به صورت جدول زیر ارائه شده است:

استانداردهای ایران به شماره‌های ۹۹۰ (سیمان تراس)، ۳۴۳۲ (سیمان پرتلند پوزولانی)، ۳۵۱۷ (سیمان سرباره‌ای)، ۴۲۲۰ (سیمان پرتلند آهکی)، ۱-۱۱۵۷۱ (سیمان پرتلند مرکب)، ۱۶۴۸۱ (سیمان پرتلند زئولیتی) تعاریفی از سیمان آمیخته دارند که در جدول زیر مشاهده می‌شود:

خلاصه مشخصات فیزیکی و شیمیایی سیمان‌های پرتلند پوزولانی، سرباره‌ای و آهکی در جدول زیر مشاهده می‌شود.

تفاوت در ادبیات و نامگذاری سیمان‌ها در استانداردهای مختلف می‌تواند برای مهندسین و خوانندگان متون بتنی به زبان انگلیسی و در ترجمه‌های فارسی مشکلاتی بوجود آورد که باید بدان توجه نمود.

همانگونه که قبلا (بخش ۸ سیمان پرتلند: قسمت سوم طبقه‌بندی سیمان در استانداردهای مختلف) شرح داده شد، چهار دسته از پنج دسته از سیمان‌های EN 197-1 یا استاندارد ۱-۱۷۵۱۸ ایران را سیمان‌های آمیخته تشکیل می‌دهد. هرچند در EN 197-1 همه سیمان‌ها می‌توانند رده ۴۲.۵ و ۵۲.۵ هم داشته باشند، اما به‌هرحال ساخت سیمان‌های آمیخته (بجز حاوی دوده سیلیسی) با رده‌های مقاومتی بالا بویژه با درصد مصرف مواد معدنی زیاد امری دشوار یا نشدنی جلوه می‌کند.